TERİMLER
Forex :İngilizce “Foreign Exchange” kelimelerinin kısaltması olan Forex (FX) yani Uluslararası Para Piyasası, ülkelerin para birimlerine olan arz ve talebe göre oluşan fiyatlar sayesinde spot olarak değişime tabi tutulduğu ve genelde kaldıraç içeren tezgahüstü (OTC) bir finans piyasasıdır.
Hedge (Korunma) :Kurlardaki dalgalanmalara karşı spot piyasada kaldıraç avantajı ile düşük teminatlarla ters yönlü işlem açarak riski minimize etmek.
Spekülatif amaçlı işlemler :Kaldıraç etkisi ile piyasadaki fiyat hareketlerinden hem alış hem satış yönünde gelir elde etme amacı.
Baz ve Karşıt Para :Bir döviz çiftinde yer alan ilk para birimine “baz para birimi” diğer para birimine de "karşıt para" birimi denir. Örneğin EUR/USD paritesinde Euro baz dövizi oluştururken, dolar ise karşıt dövizdir. Alım ya da satım işlemleri için baz döviz temel olarak alınırken, kar ya da zararın hesaplanmasında karşıt döviz kullanılır.
Spread :Türkçe’deki yaygın adıyla makas, alış fiyatı ve satış fiyatı arasında oluşan fiyat farkıdır. Bu oran her döviz çifti için değişmekle beraber likiditenin daha fazla olduğu finansal enstrümanlarda, yani daha fazla işlem gören finansal enstrümanlarda (major paritelerde) her zaman daha düşüktür. Alış ve satış gibi iki ayrı fiyat olmasının nedeni, aracıların spread’leri her işlemde alım-satımdan önce kesmeleridir. Bir enstrüman her zaman daha yüksek olan alım fiyatından alınır ve daha düşük olan satış fiyatından satılır.
Pip :Finans piyasasında her çeşit enstrüman için kullanılan ve en küçük fiyat adımı olarak adlandırılan bir kavramdır. Forex para piyasasında her pariteye göre değişmekle beraber 1 pip on binde birlik değişimi ifade eder. Örn: EURUSD 1.41234 ise “3” değerindeki bir birimlik değişim bir piplik değişime karşılık gelmektedir. Beşinci basamak (digit) ise fiyat adımı değeri olup 0.1 pip’e eşittir.
Lot :Forex piyasasında 1 lot’un değeri her zaman 100.000 birimdir ve kotasyona konu edilen döviz çiftinin ilk varlığı üzerinden ifade edilir. Yani bir yatırımcı EUR/USD paritesinde 1 lot işlem yaptığında 100.000 Euro almış ya da satmış olur. Altın işlemlerinde ise 1 lot 100 ons, Gümüş’te ise 1 lot 5000 ons olarak ifade edilmektedir.
Kaldıraç :Yatırımcıların düşük miktarlardaki yatırımı ile yüksek tutardaki pozisyonlara girebilmesini sağlayan bir sistemdir. DenizFX’de yatırdığınız teminatın 10 katına kadar büyüklükte işlem yapabilirsiniz.
Swap :Yani taşıma maliyeti (olumlu veya olumsuz olarak yansıyabilir) elde tutulan ya da borçlanılan paranın faiz değerleri arasındaki farklarla belirlenir. Her ülkenin para biriminin faiz oranı farklıdır ve kendi hazine bonosunun faiz oranıyla tespit edilir. Bu durumda Euro ve Dolar için farklı faiz oranları öngörülürken, yaptığımız işlemler bir iş gününü geçtiği taktirde her gün için faiz ödemeniz ya da almamız gerekir. Daha net bir şekilde ifade etmek gerekirse EUR/USD paritesinde satış pozisyonu açtığımızı yani Euro satıp Dolar aldığımızı düşünelim. Bu işlemde bize gerekli olan Euro kredisini banka tahsis ederken sağlanan likidite için banka bizden bir borçlanma faizi alır. Ancak elimizde tuttuğumuz Amerikan doları için de bankadan alacağımız faiz vardır çünkü elimizdeki parayı bankaya yatırmış durumdayız.
Swap Örneği :Gerçek piyasa koşullarından biri olan Swap; işlem yaptığınız döviz çiftinin birbiri arasındaki faiz farkına göre hesabınızı pozitif(+) ya da negatif(-) etkileyebilen gecelik taşıma maliyetidir. Swaplarda bir diğer önemli husus ise Çarşamba gününden Perşembe gününe geçilirken swapların 3 günlük uygulanmasıdır. Bunun sebebi likidite sağlayıcıların ve piyasaların hafta sonu kapalı olması ve paritelerdeki açık pozisyonların 2 gün valörlü olma özelliğidir. USD/TRY pozisyonları ise 1 gün valörlü olduğu için Perşembe’den Cuma’ya geçilirken 3 günlük taşıma bedeli uygulanır.
Kısa (Short) ve Uzun (Long) Pozisyon :Piyasada uluslararası bir ifade tarzı olan bu kelimeleri açıklamak gerekirse; bir döviz satın aldığınızda o baz para biriminde “uzun” pozisyon (alınan para biriminde artış beklentisi), bir dövizi sattığınızda ise o baz para biriminde “kısa” pozisyon (satılan para biriminde düşüş beklentisi) almış olursunuz.
Karı Al Noktası (Take Profit) :Açık bir pozisyona eklenen ve potansiyel kar olasılığı bulunan belirli bir seviyeye giren ek emirdir. Bu emirle, fiyatın o seviyeye gelmesi durumunda pozisyon otomatik olarak karı realize ederek kapanır.
Zararı Durdur (Stop Loss) :Bu emirle elde tutulan bir finansal enstrümanın önceden beklenirken aleyhte bir fiyatı görmesi halinde, pozisyonu o andaki zararını realize ederek otomatik olarak kapatır ve daha fazla zarar etmenizi engeller. Burada dikkat edilmesi gereken husus piyasada zarar durdur emrinin bir pozisyon kapama emri olduğu, piyasada hareketlilikten kaynaklanabilecek boşluklu (gap) fiyatlarda yazılan seviyenin altında/üzerinde işlemin kapanabileceğidir.
Sınırlı Emir / Limit Order :Mevcut fiyat üzerinden gerçekleştirmek yerine, istenilen fiyata ulaştığında gerçekleşmesi için önceden yerleştirilmiş, otomatik olarak çalışması beklenen emirlerdir.
Buy/Sell Stop Emir :Piyasada işlem girildiği andaki fiyatın üzerindeki bir seviyeden alım yönlü uzun pozisyona girmek için önceden yazılan emir türü Buy Stop, işlem girildiği andaki satış fiyatının altındaki bir seviyeden fiyatların daha da düşeceği beklentisi ile satım yönlü girilen satış pozisyonu ise Sell Stop emir olarak adlandırılır.